- EQUO taldeko Juantxo López Uralde diputatuak zalantzan jarri du Kongresuan abiadura handiko trenaren jasangarritasun ekonomiko, ingurumen-arloko eta soziala
Unidos Podemos koalizioko Arabako diputatu eta EQUO taldeko kobozeramaile Juantxo López de Uraldek Kontu Auzitegiarekiko Harremanetarako Batzorde Mistoan eskatu du txosten bat egitea “Euskal Y-a” deitutakoaren hasierako kostuaren 1.800 milioi euroko gehikuntzarengatik. “Uste dugu, kontuan izanda obra horietan inbertitutako diru publikoaren kopuru handia, obra horien gardentasunik eza eta azpiegituraren inguruan dabiltzan iruzurreko, prebarikazioko eta bidegabeko eragiltzeak eragindako kasu posibleak, sobera justifikatuta dagoela txosten hori eskatzea”, Uraldek azaldu duenez.
2023rako euskal AVEa egiteko prozesuan detektatutako gainkostuek eragiten dute eskaera hori (1.800 milioi euro inguru gainetik, ADIFek eskainitako azken datuen arabera). Arabako Fiskaltzak Ertzaintzaren eta Guardia Zibilaren laguntzarekin egindako ikerketan ere oinarritzen da, txostenean “prebarikazioko, kontratazio-iruzurreko, ondasun publikoak bidegabe eragiltzeak eragindako eta dokumentu ofiziala faltsutu izaneko” kasu posibleak aipatzen baitziren, Beasain Ekialdeko tartean izandako eskandaluzko gainkostua dela-eta.
Uralderen ustez, “soilik jatorrizko aurrekontuaren desbideratze handiarekin” −4.178 milioi euro− eta 2023. urtean azkenean kostatuko duela aurreikusten denarekin −6.000 milioi euro−, “erabat justifikatuta dago txosten hori egitea. Diru-kopuru horretara iristeko zer gertatu den jakin nahi dugu”.
Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen eta Azpiegituretako sailburu Arantza Tapiak aurkeztutako txostena ere aipatu du diputatuak, bertan gainkostuen beste zati bat aipatzen baita, Gipuzkoako tarteei dagokien zatia, 263 milioi euroan balioetsitakoa. “Gipuzkoako korridorea osatzen duten 17 tarteetako bakar batek ere ez du bete bere aurrekontua”, kritikatu du Uraldek.
AVEaren jasangarritasun ekonomiko, ingurumen-arloko eta soziala zalantzan jarri du EQUOko kobozeramaileak. “AVEaren iritsierak 25 urteotan batez beste 1.100 eurotik gorako kostua izan du herritar espainiar bakoitzeko. Gainera, ezagunak dira 10 bidaiariri baino gutxiagori zerbitzua ematen zietelako itxi behar izan duten AVEaren zerbitzuak, lurralde- eta ingurumen-inpaktu handia ez aipatzeagatik”.